Đã nhiều năm Chính phủ quyết tâm đưa Công nghiệp trở thành xương sống của nền kinh tế. Nhưng hiện nay khả năng đáp ứng của ngành công nghiệp chỉ mới đáp ứng được 32% nhu cầu trong nước. Còn quá nhiều rào cản về trong vấn đề nội địa hóa các sản phẩm cơ khí, đặc biệt là ngành điện, nhiệt điện. Khiến không ít gói thầu, dự án rơi vào tay các nhà thầu ngoại làm doanh nghiệp trong nước điêu đứng.
Công nghiệp nhiệt điện trước nguy cơ thua trên sân nhà
Ngày 29/11/2012, Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định 1791/QĐ-TTg phê duyệt cơ chế thực hiện thí điểm thiết kế, chế tạo thiết bị các nhà máy nhiệt điện ngay trong nước. Nhằm nội địa hóa 11 hạng mục của nhà máy nhiệt điện và thí điểm thực hiện ở 3 dự án Sông Hậu 1, Quảng Trạch 1, Quỳnh Lập 1. Mục tiêu tiến tới nội địa hóa các dự án nhiệt điện chạy than.
Các chương trình không hiệu quả
Đến nay, dự án Nhà máy Nhiệt điện Sông Hậu 1 đã nội địa hóa được 4/22 hạng mục thiết bị; dự án Quảng trạch 1 dự kiến đấu thầu quốc tế và không áp dụng cơ chế QĐ1791. Còn dự án Quỳnh Lập 1 có thể chuyển chủ đầu tư từ Tập đoàn Công nghiệp Than – Khoáng sản Việt Nam sang Tập đoàn Geleximco. Vậy là, mục tiêu chương trình nội địa hóa thiết bị cho các dự án nhiệt điện đã không thể hoàn thành.
Theo ông Nguyên Văn Hùng, Phó Tổng giám đốc Công ty CP Lilama – Thí nghiệm cơ điện cho rằng. Nguyên nhân sau gần 6 năm thực hiện thí điểm thiết kế, chế tạo trong nước thiết bị các nhà máy nhiệt điện nhưng không tạo chuyển biến gì là do có ít dự án nhiệt điện được triển khai. Vì e ngại chất lượng, công nghệ của thiết bị phụ trợ do DN cơ khí trong nước sản xuất không đáp ứng kịp. Còn theo đại diện Hiệp hội DN cơ khí Việt Nam, do khó khăn trong thủ tục thanh quyết toán; chất lượng thiết bị, máy móc còn nhiều hạn chế; chủ đầu tư ngại bóc tách gói thầu…
Thị trường cơ khí Việt Nam có thể được coi là “miếng bánh vàng” cho các DN. Tổng nhu cầu máy móc, thiết bị phục vụ các nhà máy, công trình trong nước đến năm 2030 ước tính khoảng 350 tỷ USD. Trong đó thiết bị đồng bộ lên đến 8 – 10 tỷ USD/năm, thiết bị tiêu chuẩn 2 tỷ USD… Đây vừa là cơ hội, vừa là thách thức cho các DN cơ khí trong nước vươn lên và phát triển. Nếu không khai thác tốt, thì “miếng bánh vàng” cũng sẽ rơi vào tay DN nước ngoài.
Giải cứu tỷ lệ nội địa hóa
Dù chương trình đề ra chưa đạt kết quả như mong đợi. Nhưng các DN trong nước đều đã rất tích cực, chủ động chuẩn bị, tự nâng cao năng lực và tìm kiếm công việc trong các dự án. Tại nhiệt dự án nhiệt điện, tỷ lệ nội địa hóa đã tăng. Viện Nghiên cứu cơ khí đã nội địa hóa thành công bộ lọc bụi tĩnh điện cho Dự án Nhà máy Nhiệt điện Vũng Áng 1. Nội địa hóa thành công thiết bị thải tro xỉ, thiết bị lọc bụi Dự án Nhiệt điện Thái Bình 1… Lilama là tổng thầu Dự án Nhà máy Nhiệt điện Sông Hậu 1 và nội địa hóa các thiết bị nước làm mát tuần hoàn, ống khói. “Điều đáng ghi nhận là các thiết bị do các DN Việt Nam thiết kế và chế tạo có chất lượng tương đương, giá cả cạnh tranh so với hàng nhập ngoại” – Ông Hùng đánh giá.
Vậy để ngành cơ khí phát triển và đáp ứng đủ 50 – 70% nhu cầu thị trường từ nay đến năm 2030. Đặc biệt các DN cơ khí thắng thế được trên sân nhà. Rất nhiều đề xuất giải pháp được đại diện Hiệp hội DN cơ khí Việt Nam nêu ra: xây dựng tổng thể chiến lược phát triển ngành gắn với nội địa hóa thiết bị; bảo hộ, bảo vệ thị trường; chỉ định thầu hoặc đấu thầu trong nước hạng mục mà các DN có khả năng thiết kế, chế tạo, cung cấp. Trước bối cảnh nền kinh tế hội nhập mạnh mẽ và cởi mở, Chính phủ cần có hàng rào bảo vệ vững chắc với các chính sách bảo vệ thị trường hợp lý để bảo vệ quyền lợi của DN trong nước. Từ đó thúc đẩy nền công nghiệp cơ khí phát triển.
Nguồn: https://fumee.vn/
Leave A Comment